Doğu Akdeniz'de bir Arap Orta Doğu ülkesi, Doğunun Paris'i olarak adlandırılan Beyrut, kültürel çeşitliliği ve ticaret merkezi olarak öne çıkan Frankafon ülke. Fenike uygarlığının kadim toprakları. Türk yönetiminde Dürzi Maruni çatışmalarıyla uluslarası sorun oluşturan, Türklerin 1918 de çekildiği, Arap milliyetçiliğinin İslami motiflerle şekillendiği, Orta Doğu bataklığına dönüştüğü coğrafya.
...
Büyük Lübnan Devletinin kurulması ile Fransız etkisine giriyor bölge,1946'da çekiliyor Fransa, Macron Beyrut patlaması sonucu iki kez gerçekleştirdiği ziyarette sömürgeci söylem kullanmakla eleştiriliyor, protestolar gölgesinde sürdürüyor ziyaretlerini, dünyaca ünlü sanatçı Feyruz ile bir araya gelerek sempati arıyor Lübnan’da.
ABD'nin Esad rejimine yaptırımı öngören Sezar Yasası ile ekonomik krizin derinleştiği Lübnan'da Beyrut patlaması ve pandemi etkisi siyasi krizleri birlikte getiriyor.
...
Lübnan Anayasası 18 mezhebi resmi olarak tanıyor, halkın yüzde 54'ü Müslüman, yüzde 40.4 'ü Hristiyan, yüzde 5.6'sı Dürzilerden oluşuyor.
Refik Hariri'nin öldürülmesinden sonra oluşan
14 Mart Güçleri; Said Hariri, Dürzi lider Velid Canpolat ve Maruni ailelerden oluşuyor.
Direniş ve Gelişme Bloğunda; Emel Hareketi, Hizbullah, Milliyetçi Sosyal Parti yer alıyor.
Aoun ittifakı bir diğer siyasi güç Lübnan Parlamenter Sisteminde.
13 Nisan 1975'te Müslüman Hristiyan mücadelesi olarak başlayan iç savaş Filistinlilerin Lübnan’a geçmesi ile yeni bir boyut kazanıyor. İsrail'in işgalleri başlıyor, Beyrut kuşatması sonucunda Filistinliler Lübnan'ı terk ediyor. Beyrut harabeye dönüşüyor, 1991 de iç savaş biterken Lübnan Suriye kontrolüne giriyordu.
2005 Refik Hariri suikastı sonucu Suriye bölgeden çekiliyordu.
...
2006 İsrail Lübnan krizi başlıyor, Şeba Çiftlikleri ve deniz sınırı sorunu Lübnan Suriye ve İsrail’de siyasetin odağı oluyor.
Suriye Hizbullah ekseni ile Doğu Akdeniz'e açılan İran, bölgede ABD başta olmak üzere Batı'nın ve Türkiye'nin etkisini sınırlandırmak istiyor. 11 Eylül sonrası ABD Suriye'de rejim değişikliği istemiş, Lübnan'da Hizbullah'ın askeri ve siyasi varlığı güçlenmiştir. İsrail Hizbullah mücadelesi Suriye İran mücadelesi olarak görülüyor. Lübnan'a yerleşen BM Barış gücü ile denge arayışı sürüyor.
2013'te Hizbullah Esad rejimi yanında Suriye iç savaşına katılıyor, sorun karmaşıklaşıyor.
...
2020 Lübnan ile İsrail arasında sınır anlaşmazlığının çözümü için BM himayesinde çerçeve anlaşmasına varılması barış sürecini destekliyor. Lübnan tartışmalı bölgeden elde edeceği doğal gaz ve petrole bir an önce kavuşarak ekonomik ve siyasi krizden çıkmak istiyor.
Türkiye UNIFIL 2 BM barış gücüne katılarak 5 Eylül 2006 TBMM kararı ile bölgeye dönüyor. Türk politikasında Irak savaşı sonrasındaki gelişmeler güvenlik merkezli yaklaşımı öne çıkarıyor. Türkiye Lübnan ilişkilerinin ekonomik ve siyasi alanda geliştirilmesi hedefleniyor,
Yeni Napolyon Macron Doğu Akdeniz'de liderlik ararken,
hükümet krizi sürüyor. Sait Hariri'nin hükümeti kurması bekleniyor,
Fransız Dışişleri bakanı hükümetin kurulamaması nedeniyle
Lübnan'a "mali yardımların önü açılmayacaktır" hatırlatması yapıyor.
ABD İran geriliminde Arenanın Lübnan olacağı belirtiliyor.
Not, Tesev Lübnan raporundan yararlandım.
