Osmanlı döneminde nüfus sayımı, farklı yıllarda hem kısmi hem de kapsamlı olarak gerçekleştirildi. II. Mahmut dönemi bu çabaların ilk resmi örneklerini oluşturuyor. 1831 yılında yapılan nüfus sayımı, imparatorluktaki demografik yapıyı anlamaya yönelikti ve özellikle erkek nüfusun tespiti amaçlandı. Sayım sırasında Müslüman ve Hıristiyan ayrımı yapılırken, Hıristiyanlar Rum, Ermeni ve Yahudi olarak gruplandırıldı.
1831 sayımında Eskişehir’in nüfusu
1831 yılında yapılan ilk nüfus tespitinde nefs-i Eskişehir’de 6.632 Müslüman ve 122 Reaya olmak üzere toplam 6.754 kişi kaydedildi. Bu rakam, o dönemde kent merkezinin büyüklüğü hakkında önemli ipuçları sunuyor.
1844-1845 Temettü sayımları ve hane sayıları
1260-1261/1844-1845 yıllarında gerçekleştirilen temettü sayımları, vergiye esas hane tespitini amaçlıyordu. Bu sayımlar sayesinde mahalle ve köylerin hane sayıları belirlenebiliyor. Eskişehir Kazası’nda 26 köy toplam 1.843 hane, 5 mahalle ise 933 hane ile kayda geçti.
| Köy | Hane Sayısı | Yüzde (%) | Tahmini Nüfus (Hane × 5) |
|---|---|---|---|
| Bozan | 204 | 7,35 | 1.020 |
| Alpu | 199 | 7,17 | 995 |
| Laçin | 102 | 3,67 | 510 |
| Kayı | 108 | 3,89 | 540 |
| Diğerleri | 1.230* | 44,42* | 6.150* |
| Toplam | 1.843 | 66,4 | 9.215 |
| Yer | Hane Sayısı | Tahmini Nüfus | Yüzde (%) |
|---|---|---|---|
| Mahalleler | 933 | 4.665 | 33,6 |
| Köyler | 1.843 | 9.215 | 66,4 |
| Toplam | 2.776 | 13.880 | 100 |
| Yer | Hane Sayısı | Tahmini Nüfus | Yüzde (%) |
|---|---|---|---|
| Mahalleler | 933 | 4.665 | 33,6 |
| Köyler | 1.843 | 9.215 | 66,4 |
| Toplam | 2.776 | 13.880 | 100 |
