Çiçek Hastalığı Nedir?
Çiçek hastalığı, variola (smallpox) virüsünün neden olduğu çok bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Çiçek hastalığı, aşı ile tamamen yok edilmeden önce doğrudan ve oldukça uzun süreli yüz yüze temas yoluyla bulaşan bir virüstü. Ciltte döküntü, yüksek ateş ve şiddetli ağrılar en yaygın belirtileriydi.
Çiçek Hastalığı Neden Olur?
Afrika hastalığı olarak bilinen çiçek hastalığı (Smallpox, variola, variola majör), smallpox virüsü olarak da bilinen ve diğer adıyla Variola virüsünün sebep olduğu bir hastalıktır. Variola (Smallpox) virüsü, kişinin nazofarenks bölgesinden vücuda girerek buradan lenf nodlarına yerleşir ve çoğalır. Ortalama 8-10 gün içinde virüs vücutta çoğalarak tüm organlara yayılır.
Enfekte kişilerin en bulaşıcı olduğu dönem, hastalığın ilk haftasıdır. Bu nedenle çiçek hastalığında bulaşıcılığı en aza indirmek için hastalar ilk dönemlerde izole edilmelidir. Hastanın saç tarağı, havlu, bardak, giysi gibi özel eşyaları ortak kullanılmamalıdır. Çiçek hastalığına yakalanmış kişilerle temas edilmemelidir. Hava yolu ile bulaşma olabileceği için aynı ortamda bulunmaktan kaçınılmalıdır.
Çiçek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Çiçek hastalığı ciltte kabarcıklar şeklinde kendini belli eder. Kuluçka dönemi 14-20 gün arasında değişmektedir. Yüksek ateş ile başlayan hastalık, şiddetli baş ve eklem ağrıları ile devam eder. Yaklaşık üç gün sonra, önce baş olmak üzere tüm vücutta irinli kabarcıklar ortaya çıkar. Çiçek hastalığı hem ciltte hem de sindirim sisteminde değişimlere yol açar. Herkeste aynı belirtiler görülmeyebilir; ancak genellikle şu semptomlar izlenir:
-Kusma
-Yüksek ateş
-Şiddetli baş ağrısı
-Baş dönmesi
-Hazımsızlık
-İshal
-Üşüme
-Halsizlik
-İştahsızlık
-İrinli kabarcıklar
-Kaşıntı
Ortalama 14-20 günlük kuluçka süresinden sonra, yüksek ateş, baş ağrısı ve eklem ağrıları ile karakterize prodromal semptomlar başlar; eş zamanlı kusma da görülebilir. Daha sonra ateş düşer ve dil, ağız ve orofarenkste kızarık döküntüler oluşur. Bunu izleyen gün içinde deri döküntüleri başlar.
Yüz, eller ve avuç içinden başlayan döküntüler daha sonra tüm vücuda yayılır. Deriden kabarık vezikül ve püstüllere dönüşen kabarcıklar yaklaşık iki haftada kabuklanarak iyileşir. Hastalığın ilerleyen evresinde halsizlik ve iştahsızlık görülür. İrinli kabarcıkların yoğunluğunun artışı, hastalığın seyrinin şiddetlenmesi anlamına gelir.
Çiçek Hastalığının Tedavisi Var mı?
Çiçek hastalığının spesifik etkili bir tedavisi yoktur. Şüphelenilen olgular, öncelikle negatif basınçlı bir odada izole edilmelidir. Yeterli beslenme, sıvı ve elektrolit dengesi, deri ve göz bakımına dikkat edilmelidir. Hastalığın ilk evresinde, hasta ve hasta ile yakın temasta olan herkesin çiçek aşısı olması gerekmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1967 yılından itibaren tüm dünyada uygulanan agresif aşılama programı ve enfekte kişilerin izolasyonu çalışmaları sayesinde hastalık başarıyla eradike edilmiştir. 1975’te Bangladeş, 1977’de Somali ve 1978’de İngiltere’de laboratuvar çalışanlarında küçük bir salgın şeklinde son olgular bildirilmiştir. 1980 yılı Mayıs ayında DSÖ, hastalığın tüm dünyada aşılamalar sayesinde tamamen ortadan kalktığını açıklamıştır.
