Hititler, Fenikeliler, Mısırlılar, Asurlular, İran (Pers), Makedonya (İskender İmparatorluğu), Roma ve Bizans İmparatorlukları döneminde bu bölgeye hakim olmuşlardır. Günümüzde Ceritler Ceyhan Nehri'nin doğusundaki köylerde, Sırkıntılar Ceyhan Nehri'nin batı ve kuzeybatı kesimlerinde, Avşarlar ise Ceyhan'ın kuzeyinde yoğun olarak bulunmaktadır.
Ceyhan, Akdeniz Bölgesi'nin Doğu Akdeniz bölümü içinde yer alan Adana ilinin en büyük ilçesidir ve 1.427 km²'lik bir alana sahiptir. Doğusunda Hatay ilinin Erzin İlçesi ile Osmaniye ili bulunmaktadır. Kuzeydoğusunda Kadirli, kuzeyinde Kozan, kuzeybatısında İmamoğlu, doğusunda Yüreğir, güneyinde ise Yumurtalık ilçesi ve İskenderun Körfezi yer almaktadır.
Ceyhan ilçesi coğrafi açıdan incelendiğinde, fazla yüksek olmayan dağlık ve tepelik alanlar ile ovalık alanlardan oluşur. Dağlık alanlar arasında en önemlisi, ovalık alanın güneybatısında yer alan Misis Dağları (Nurdağı)'dır. En yüksek noktası 758 metreye kadar yükselirken, güneyde bulunan Uyuz Dağları ise 300-400 metre yüksekliğe sahiptir. Ovalık alanda ise Türkiye'nin en önemli ovası olan Çukurova'yı oluşturan ovalardan en büyüğü olan, yerel olarak Yukarıova olarak anılan Ceyhan Ovası yer almaktadır.
Ceyhan İlçesi'nin en önemli akarsuyu Ceyhan Nehri'dir, uzunluğu 509 kilometredir. Nehir, Elbistan'ın kuzeybatısındaki Tahtalı ve Binboğa Dağları ile güneybatısındaki Nurhak Dağları'ndan kaynaklanır. Ceyhan Nehri, Ceyhan ilçesi sınırları içinde Mercin Suyu, Karaçay, Handeresi, Çeperce Deresi gibi su kaynaklarıyla beslenir. Ceyhan Nehri üzerine kurulan barajlar sayesinde Ceyhan Ovası'nın önemli bir kısmı sulama imkanına kavuşmuştur.
İlçede Akdeniz iklimi özellikleri görülür; yazlar kurak ve sıcak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer. İklim olaylarının büyük bir kısmı Cebelnur Dağları ile gezici hava kütlelerinin karşılaşması sonucu meydana gelir. Ortalama sıcaklık 18.7°C'dir, en soğuk ay Ocak, en sıcak ay ise Ağustos'tur. Rüzgarlar kış aylarında kuzey ve kuzeydoğudan, Yıldız ve Poyraz yönlerinden eser. Güneybatıdan esen Poyraz rüzgarı ılımandır ve bol yağış getirir.
Ceyhan ilçesindeki doğal bitki örtüsü Akdeniz iklimine uygundur; makilikler hakimdir. Keçiboynuzu (Harnup), Sakız Ağacı, Murt (Mersin), Zakkum (Kayacak), Delice (Yabani Zeytin), Sandal, Kocayemiş, Melengiç, Karaçalı, Gebere gibi bitkiler maki topluluğunu oluşturur. Ayrıca sulak dere kenarlarında Yabani Nane, Suteresi gibi bitkiler de bulunmaktadır.
Yerleşim alanları çevresindeki doğal bitki örtüsü genellikle tarım alanlarıyla yer değiştirmiştir. Son yıllarda özellikle Uyuz Dağı eteklerinde 100. Yıl Ormanı çalışmaları olumlu sonuçlar vermiştir ve bu orman alanı genel orman yapısına ulaşmıştır. Ayrıca Yılankale ve Tumlu Kalesi çevresinde ağaçlandırma çalışmaları devam etmektedir.
Ceyhan eski adı
1865 yılında "Kopçak" adıyla anılan ve "kopmuş, yurdundan ayrılmış" anlamına gelen Nogaylar, Ceyhan'ın ilk yerleşik toplumu olarak bölgeye yerleşmişlerdir. Daha sonra 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) sonrasında Kırımlar, Tatarlar, Çerkezler, Papaklar, Rumeli Göçmenleri gibi farklı etnik gruplar Osmanlı Devleti tarafından Ceyhan Ovası'na yerleştirilmiştir. Bu yerleşen gruplar genellikle hayvancılıkla uğraşmış ve hayvanlarını sulamak için dik bir yerden ırmak kıyısına inmişlerdir. Bu sebeple bölgeye "Yarsuvat" adı verilmiştir, ki bu da "ırmak kenarı" anlamına gelir.
Daha sonra Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit'in tahta çıkmasının ardından, 1896 yılında Cebelibereket (şimdiki adıyla Osmaniye) sancağına bağlanarak "Hamidiye" ismiyle kaza merkezi yapılmıştır. Sonrasında, 1909 yılında Ermeni İhtişaşı üzerine kurulan örfi idare nedeniyle kısa bir süre "Örfiye" olarak adlandırılan bölge, Cumhuriyetin ilanından sonra 3 Mayıs 1929'da "Ceyhan" adını almış ve Adana İline bağlanmıştır.
