Bulut tohumlama ise havada çeşitli maddelerin yayılarak bulut içindeki mikrofiziksel süreçlerin değiştirilmesi ve yağış miktarının veya türünün kontrol edilmesi girişimidir. Bu işlem, genellikle yağış miktarını artırmak için kullanılır, ancak bazen havaalanlarında sisi dağıtmak için de tercih edilebilir.
Yağışın oluşabilmesi için öncelikle bulutun olması gerekir. Bulut, yeterince soğuduktan sonra havada bulunan yoğunlaşma çekirdekleri üzerinde su birikmeye başlar. Bu damlalar büyüdükçe yerçekimine karşı koyamayarak yere doğru düşerler. Eğer ortamda yeterli sayıda yoğunlaşma çekirdeği yoksa yağış oluşmaz. Bu nedenle, suni yağışta bulutlara buz parçacıkları verilerek yağış oluşturulmaya çalışılır.
Bulut tohumlamada kullanılan maddeler arasında amonyum nitrat, kadmiyum iyodür, bakır sülfür, kurşun iyodür, CO2 buzu ve gümüş iyodür bulunabilir. Ancak, bulut tohumlamada dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Örneğin, uygulama sırasında rüzgar durumu, hava şartları, hava akımları, su damlacıklarının soğuma derecesi ve büyüme özellikleri gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, tohumlama işlemi genellikle 15 dakika ile 1 saat arasında yağış elde etmeyi sağlayabilir.
Bu yöntem genellikle yaz mevsimindeki kümülüs bulutları ve kışın görülen alçak bulutlar için uygundur. Araştırmalar, yamaçtan yükselen orografik bulutlarda bulut tohumlamasının yağış artışına neden olduğunu göstermektedir. Ancak, stratiform bulutlar genellikle ince olduğu için bulut tohumlamasıyla yağış bırakabilir ve sonra yok olabilirler.
Bulut tohumlaması, genellikle uçaklar, yerden havaya atılan roketler ve jeneratörler gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilir. Ancak, bu yöntemin yağışı %5 ile %20 arasında artırabildiği görülmüştür. Türkiye'de bulut tohumlamaya karşı çıkan bilim insanları da bulunmaktadır.
