Vaktiyle, bereketli toprakların ve çalışkan ellerin hüküm sürdüğü bir diyarda, dul bir kadın yaşarmış.
Yalnız başına, alın teriyle geçimini sağlamak için çanak çömlek yapar, her sabah pazar yerine umutla gider, eserlerini tezgâhına dizer, sessizce müşteri beklerdi.
Ne var ki bu kadının yaptığı çanak çömlekler bir başka güzelmiş.
Ne çatlar, ne kırılır, ne de renkleri solar…
El emeğiyle şekillenen o kaplar, tıpkı sahibinin yüreği gibi sağlam, sabrı gibi dayanıklıymış.
Bu yüzden pazara düşer düşmez hepsi satılır, herkes ondan almak istermiş.
Öteki çömlekçiler ise işlerin bu hale gelmesine hayret edermiş.
Kıskanmakla kalmaz, şaşkınlık içinde fısıldaşır, “Bu kadının sırrı ne ola?” diye konuşurlarmış.
Bir gün içlerinden biri, “Toprağı farklı olmalı!” demiş.
Böylece aralarında karar kılmışlar: Kadını gizlice izleyip, nereden toprak aldığını öğreneceklermiş.
Ertesi sabah, kadın erkenden kalkmış, elinde küreğiyle yola düşmüş.
Ardında sessiz adımlarla onu takip eden çömlekçiler, sonunda bugünkü Kütahya’nın bulunduğu yerde, küçük bir tepeye geldiğini görmüşler.
Kadın, o tepenin toprağından bir avuç alıp heybesine doldurmuş, sonra dönüp gitmiş.
Ertesi gün, aynı yere gelen diğer çömlekçiler de o kırmızımsı, yumuşak toprağı almışlar.
Ne var ki bu toprakla yaptıkları çanaklar da kadınınkiler gibi dayanıklı ve güzel olmuş!
Zamanla herkes o tepeden toprak toplamaya başlamış.
Derken çevresine çanak çömlek atölyeleri kurulmuş, ocaklar yanmış, dumanlar göğe yükselmiş.
İşte böylece, toprakla yoğrulan emek ve sabır bir kentin doğumuna vesile olmuş.
Önceleri bu yere “Seramorum”, yani “seramiklerin diyarı” denmiş.
Yıllar geçmiş, diller değişmiş, zaman kelimeleri aşındırmış.
Seramorum, Kotiyom’a; Kotiyom da yüzyıllar sonra Kütahya’ya dönüşmüş.
Bugün Kütahya’nın her bir karışında o toprağın bereketi, o kadının emeği, o ellerin sıcaklığı vardır.
Çünkü bu şehir, bir kadının sabrından, toprağın ruhundan ve emeğin kutsallığından doğmuştur.