ÖZGECİ DAVRANIŞ

Abone Ol

Rahmetli Turgut Özal tarafından "benim memurum işini bilir" denerek, köşeği dönme öğretisinin sıkıca tembihlendiği günlerden bu yana, kişisel çıkarlarının ön planda tutulup başkasının unutulduğu garip ve yalnız toplumlarda, insanlarımıza "özgeci davranışı" anımsatmak ve sosyal psikolojiye bir selam daha çakmak farz oldu. Özgeci davranış yada diğerkamlık, "başkası için" anlamına gelir. Bu davranış türünde birey elinden geleni karşılıksız olarak yapar. Sonucunda herhangi bir ödül söz konusu değildir. Yardımda bulunanın düşüncesinde şimdi veya gelecekte her hangi bir yarar sağlama amacı güdülüyorsa bu davranış biçimi özgeci davranış içine girmez. İrili ufaklı, karşılıksız olmak koşuluyla yapılan her yardım ve iyilik ise özgecidir. Bu durum sadece insanlara özgü bir davranış değil, tüm canlılarda görülebilen bir davranış türüdür. İzlediğimiz belgesellerde, doğal yaşamda hayvanlar tarafından yapılan pek çok ilginç özgeci davranış biçimi gözlenmektedir. Ancak başkası için hiç bir çıkar gözetmeksizin yararlı bir davranışta bulunabilmek en çok insana yakışır, çünkü bunca uygarlığı o yaratmış, insanlığın ilerlemesi için kendi arasında öncüler seçmiş, uygarlığın çimentosunu kanla ve göz yaşı ile kararak, özgeci davranmış, gözünü kırpmadan kendini feda etmiştir.

İnsanlık, uygarlık mücadelesinde zaman zaman çeşitli engellerle karşılaşmış, yine kendi türünden, sığ, çıkarcı, küçük dünyasını aşamamış ve kraldan çok kralcı başka insanlara karşı mücadele vermek zorunda kalmıştır. Tarihin her bölümünde egemen olanlar kendi çıkarlarını savunmak ve egemenliklerini sürdürebilmek için kurulu düzeni savunmuşlardır. Düzeni büyük çoğunluğun lehine dönüştürmeye yönelik mücadele edenler, düzenden beslenen ve onu savunanlar tarafından engellenmeye çalışılmıştır. Ama uygarlık bencilce kendi çıkarlarını koruyan ve kollayan karşı devrimcilerin değil, karşılıksız olarak diğer insanların iyiliğini isteyen, günümüzde sayıları hızla tükenen, kimi zaman bilim insanı, kimi zaman sanatçı, kimi zaman siyasetçi görümündeki insanların özverisi üstüne kurulmuştur ki, insanlık tarihinin onur sayfalarında yalnız onların isimleri vardır...